Neden Ruby?

Yazılım hayatıma Commodore 16 BASIC dili ile başladım. Daha sonra Commodore 64’e geçtim, Assembly (Makine Dili), daha sonra da Amiga’da da Assembly’ye devam ettim. Bir gün geldi ve makine dili çöp oldu :) Teknoloji değişti :)

90’lı yıllarda Windows ve ASP diliyle tanıştım. ASP’nin ilk günleri, VBScript :) Uzunca bir süre ASP ile yola devam ettikten sonra PHP ile tanıştım ve "oooh be DÜNYA varmış" dedim.

PHP ile hatırı sayılır pek çok proje yaptım. Daha sonra, sevgili kardeşim Fırat Can Başarır’ın yönlendirmesiyle Python ve Django ile tanıştım. Özellikle web development işleriyle uğraşan biri, PHP’den sonra Python ve Django’yu görünce hakikatten aklı duruyor!

Özellikle Django ile birlikte gelen Admin Panel olayı insanın tabiri caizse dibini düşürüyor! Daha sonra anlaşılıyor ki, bu panel, sadece developer için. Yani sadece geliştirme amaçlı. İlk anda "ooof, bununla hemen hızlıca işleri çıkartırım" diyorsunuz haklı olarak. Teoride mümkün de.

Ancak büyük bir işe kalkıştığınızda bu Admin Panel kabusunuz oluyor ve işi gücü bırakıp sadece bu paneli customize (yani özelleştirme) etmekle uğraşıyorsunuz.

Keza Python 2 mi? 3 mü? gibi durumlar da söz konusu. Python 3 neredeyse tamamen farklı. An itibariyle (30 Kasım 2014) halen Django ve Python3 desteği resmi olarak gelmiş değil.

---

20 Ağustos 2021

Django version 3+ oldu, Python 3 default oldu. Python 3.9 var, Python 4 yolda :)

---

Bunun dışında Python topluluğu çok ağır hareket ediyor. Yeni çıkan bir servisin modül olarak hazırlanması ya da en son 3 sene önce güncellenmiş, yüzlerce pull-request’in beklediği GitHub projeleri mi istersiniz?

Bu konular beni geliştirici olarak zorladı. Amacım hızla işimi düzgün bir şekilde yapıp yoluma devam etmekten başka bir şey değil.

Programming is Fun!

Yani Programlama eğlencelidir! ne demek bu? İlk bakışta insan düşünüyor, programlama dilinin neresi eğlenceli olabilir ki? Neticede bilimsel bir işlem diye düşünüyor insan. Taa ki Ruby ile uğraşmaya başlayana kadar...

İlk dikkat çeken şey, Ruby dilinin insan diline çok benzemesi. Yani İngilizce bilen biri için okunması çok kolay. Hiç Ruby bilmeyen biri bile rahatlıkla ne tür bir işlem olduğunu anlayabilir.

Daha önce hiçbir programlama dilinde rastlamadığım bir if kullanımı:

puts "vigo" if a > 2

Bu şu demek, eğer a’nın değeri 2’den büyükse ekrana vigo yaz. Asp, Python, Php, Perl, C gibi dillerde genelde if bloğu içinde ya da oneline yani tek satırda ifade şeklinde olurken ilk kez Ruby’de if koşulunun bu şekilde kullanıldığını gördüm.

unless kelime anlamı olarak if not anlamındadır. Yani eğer x’in değeri false ise şunu yap derken:

puts "vigo" unless x

gibi bir kullanım söz konusu. yani aşağıdaki gibi de kullanılabilir ama mantıksal olarak tercih edilmez:

puts "vigo" if !x

Keza method isimleri, standart kütüphane ile gelen özellikler gayet akılda kalıcı ve mantıklı. Ruby sizin adınıza pek çok şeyi düşünüp hazır kullanıma sunuyor.

Acaba bugün günlerden cuma mı?

Hemen bakalım:

Time.now.friday? # => true # evet

Aslında çok basit ama çok işe yarayan bir özellik. Bu tarz konulara Syntactic Sugar deniliyor.

Çok Güçlü ve Çalışkan Ruby Topluluğu

Ne yazık ki ülkemizde çok da bilinen ya da tercih edilen bir dil olmamasına rağmen, dünyada durum çok farklı. Pek çok tanıdık proje Ruby, Ruby on Rails, Sinatra gibi Ruby dünyasının araçlarını kullanmakta.

Python’dan gelen bir geliştirici olarak, yaşadığım en büyük sıkıntılardan biri de yavaş ilerleme durumuydu. Python’u ben Alman Mühendisliğine benzetiyorum. Her şey inanılmaz kurallı, süper sistemli olmak zorunda. Tamam bu çok güzel bir yaklaşım, kabul ediyorum ama bazen ağır kalıyor.

Bazen öyle bir Python modülüne ihtiyacınız oluyor ve bir bakıyorsunuz son 3 yıldır güncelleme yapılmamış, GitHub’da bekleyen 50 tane Pull Request, kodu kimin maintain ettiği belli değil, uzay boşluğunda kendi kendine giden bir durumda kaderini bekliyor.

Ruby topluluğu inanılmaz derecede üretken. Yeni bir API’mı çıktı? Hemen gem’ini bulmanız mümkün! Ruby mi öğrenmek istiyorsunuz? Tonlarca ücretsiz/ücretli online videolar, eğitimler var! Kitap, kod, konferans aklınıza ne gelirse...

Ne yazık ki bu denli aktif bir dünyayı ben diğer uğraştığım dillerde göremedim.

Bir işi yapmanın pek çok farklı yolu olabilir!

Son olarak, Ruby’deki en çok hoşuma giden mentaliteden bahsetmek istiyorum. Bir işi doğru yapmanın birden fazla yolu olabilir.

Örneğin Python’da sadece "tek bir yol" varken Ruby’de farklı farklı yöntemlerle, komutlarla aynı işi değişik şekillerde yapabilirsiniz ve hepsi de doğrudur!

Neredeyse hiçbir programlama dili DSL (yani Domain Specific Language) yapmak için bu denli müsait değil. Yani Ruby kullanarak kafanıza göre Ruby üzerinde çalışan başka bir dünya yapabilirsiniz!

Neticede hayatta her şey tercihler ve zevklerle ilgilidir. Ben kendi nedenlerimi belirtiyorum, bunlar size uymayabilir, hatta nefret bile edebilirsiniz. Eğer böyle bir durum varsa, sizden ricam sakin bir şekilde Ruby dünyasını incelemeniz.

An itibariyle ne ile uğraşıyorsanız aynı şeyi Ruby ile yapmaya çalışmanız. Mutlaka deneyin. Denedikten, tadına baktıktan sonra karar verin.

Sevgili annem küçükken hep derdi "önce bi tadına bak ondan sonra istemiyorsan yemeği yeme" diye :)

Güncel: 20 Ağustos 2021

An itibariyle gece gündüz Golang yazıyorum, yanında da Django. Hangi dilde kod yazarsam yazayım mutlaka içeride bir Rakefile oluyor ve ben Ruby kaslarımı hep çalıştırmaya devam ediyorum...